Kjære redde vesle gut

Mannen skriv til den vesle guten inni seg:

”Kjære redde vesle gutt, du som sliter med å føle deg verdsatt og bli sett, du som møter ensomheten så fort det ikke er noen som vil ha noe fra deg, så fort du ikke er på topp, da faller du ned på en bunn, måtte du fortsatt beholde evnen til plutselig å se et lys, en kraft som igjen hever deg raskt oppover, fordi ingen kan ta fra deg fantasien, skaperkraft, når du midt i noe som stopper opp, får hjulene til å rulle igjen, du har funnet metoden som alltid bringer deg videre, men ikke i noen bestemt retning.”

Han kommenterer teksta si sjølv:

”Jeg liker det, for det er det som er kjernen i meg selv. Jeg har evnen til å ta meg opp igjen. Det varer ikke lenge å være nede.”

Kva vil han seia til den vesle guten i drømmen?

«Natten är mitt andra liv»

Ludmila Pawlowska i Sagene kirke 10.10.10 Foto: Tordis Irene Fosse

Den svensk-russiske målaren Ludmila Pawlowska har utstilling i Sagene kirke i Oslo fram til advent. Det er ikonar med tradisjonelt og meir moderne uttrykk. Eg spør henne kva drøm har å bety for bildeskapinga hennar, og ho seier at drøm har mye å seia i skapingsprosessen hennar. Ho har kontakt med drømmar heile tida. «Natten är mitt andra liv.»

Kva om slangen kjem og bit?

Ho som drømte om sau og slange, har tatt imot utfordringa (sjå 8. okt.), og har skrivi i veg om likskapen mellom dei to elementa i drømmen, sau og slange, og om kva det er som er så fælt med å ikkje veta kvar slangen er:

«Mi flyteskriving:

Likskapen mellom sau og slange er kreativitet. Dei står begge for sterke kjensler. Kjennest farleg å ta i bruk noko ein ikkje heilt veit kva er. Sauen, den er i grunnen ikkje farleg. Godt å sjå han livna til. Men slangen treng eg vita kvar er, eller treng eg ikkje det? Kva om han kjem og bit meg, dør eg då? Eller kan andre ting skje? Dette veit eg ikkje. Er det trygt å ikkje vita noko? Ja, så lenge eg har tillit til prosessen, er det trygt. Eg kjenner i kroppen at dette er sterke ting, heile ryggen er i bevegelse.

Dei sterkaste kjenslene i draumen er då sauen livna til, og når slangen forsvinn.

Her foregår så mykje i kroppen akkurat no, at eg har ingen ord lenger. Men forstår at det ikkje er farleg lenger. Noko sterkt skjer, men eg veit ikkje kva, og det er greitt, men eg er no og nysgjerrig.»

Det skjer noko med denne kvinna i løpet av skrivinga: Forholdet til det ho ikkje veit, snur seg veldig.

Ho greier å registrere og uttrykke kva som hender med henne kroppsleg gjennom skrivinga – inntil ho må stoppe.

Det er spennande og flott for denne lesaren å vera vitne til kor mye skriving og tekst kan gjera, korleis skrivinga kan gripe tak og gripe inn.

Drømmaren veit best:

Det er kvinna sjølv som samlar dei to dyrebilda, sau og slange, i ’kreativitet’. Når eg har fått den nøkkelen, ser eg at denne drømmeforteljinga kan fortelja oss interessante ting om kreativitet. Å gi seg over til skaping, er å gi seg over til det ukjende. Er det ”den vesle døden”? Utrygt på ein trygg måte?

To ulike drømmefigurar møtest

Kvinna med hundedrømmen (4. okt.) har laga ein dialog mellom to figurar i drømmen sin, ho med gaflane (KU) og ho med hundane (RU):

KU: Eg har tillit til at alt går an, alt er godt nok som det er. Og hei RU, er du ute og går med hundane dine. Lenge sidan sist, kor går det med deg? 

RU: Jau, er no i min heim med hundane, er lite ute blant folk. Eg har i grunn valt å mura meg inne i min eigen heim, eller sjølvmedliding? Dette kom eg på nettopp no, kanskje det er det det eigentleg er? Men eg trivst med det, det er så ukomplisert og ufarlig, trygt, ingen kjem inn og forstyrrar følelsane mine så eg kjem i ubalanse. Men korleis går det med deg, KU?

KU: Jau eg er fri til å skapa det eg vil, eg lagar kunst av det eg måtte ha lyst til, alt har sin verdi, det er så gøy. Eg leikar meg framover, synest heile livet er spennande, alle menneska eg møter på min veg, det er der utviklinga og inspirasjon foregår. Har du lyst å vera med på eit kunstprosjekt, hadde ikkje det vert gøy om me kunne gjort noko i saman, kanskje noko med hundar, hunden som mennesket sin beste venn?

RU: Jau, hadde sikkert vore gøy, men eg føler meg så låst, lite verd blant menneske. Kjenner meg lukka og låst, eg er livredd for menneska, veit ikkje om dei vil meg noko godt.

KU: Men kan ikkje me ta hundane med då, dei kan leda oss – kanskje kan me sjå på deira natur kontra menneskenaturen, finst det likheiter eller motsetningar? Hugs at alt har sin verdi.

RU: Jau, når eg kan ta hundane med så kan dette kanskje gå, jau, eg vil prøva. Kanskje me kan ta første møtet her hos meg, der det er tryggast, for eg er redd menneska, men ikkje dyra. Men kjenner at det er nok på tide å møta menneska no. Viss du kan vera med meg og støtta meg så er det supert!

KU: Ja, klart det! Klart du skal føla deg trygg, og eg er med deg, eg vil støtta deg slik at me saman finn ein god måte for oss begge, då kan me skapa dei mest fantastiske ting i lag.

No vart eg plutseleg obs på at dottera har heile tida stått i bakgrunn, kvar er hennar stemma – barnet si stemma? Dette kjem eg attende til, er for trøtt akkurat no, kanskje eg drøymer om ho i natt.

Dersom vi tenkjer oss at figurar i ein drøm viser sider ved drømmaren, så har det sanneleg vorti ein god samanheng inni henne ved hjelp av flyteskrivinga! Nå ser det ut til å handle om å ta i bruk ulike delar av seg sjølv. Gaffel-elementet peikte i den leia heilt frå starten av.

Men så var det dottera i bakgrunnen. Det er nok fleire lag i denne drømmen? Får vi høre barnestemma?  

Drømmesyntaks

Ja, eg liker den gamle drømmesyntaksen, måten å ordne orda på når ein seier noe om drøm: «meg drøymer».

Når eg tenkjer meg om, liker eg både den gamle og den nye.

Den gamle måten får fram at det hender noe med meg, at eg kan (og må) ta imot, at noe kjem til meg som ei gåve, ein nåde, ei nødvendig utfordring, at det er ikkje alt eg kan rå over, at det er krefter i meg som eg ikkje kan styre og rå over, riket er ditt.

Med den nye måten – «eg drømmer» – kastar egoet seg fram og handlar. Trur det moderne mennesket at det skaper alt og kan rå over alt? Riket er mitt? Ikkje akkurat audmjukt det. Men er det likevel litt sant?

Eg kan ta imot drømmen min og ta ansvar for han og gjera han til min og finne ut av han og laga noe av han, for eksempel gjera han om til tekst eller la tekster springe ut av han (der vart sanneleg eg-subjektet litt borte att!). Eg kan legge meg om kvelden og innstille meg på å drømme i forhold til eit bestemt tema som eg er opptatt av. Eg kan innstille meg på å vera opptatt av drøm og dermed begynne å hugse drømmar og ta vare på dei og kanskje også drømme meir. Riket er sanneleg mitt. Takk for alt som jeg har fått.

Kva var det som drømte meg i natt? Eg kan ikkje koma på det. Hei drøm, kom attende, så kan eg koma i snakk med deg med meg!   

Kva gjer ein drøm?

Ein mann kommenterer dei siste innlegga:

«Poetisk og realistisk på samme tid. Nei, drøm er nok ingen framtidsprojeksjon, snarere en engstelse for noe som kan skje, men noen ganger også en skapelse, en avklaring.»

Kva meiner han med «framtidsprojeksjon», monn tru? Meiner han at drømmar ikkje kan varsle om noe som skal skje?

Mi erfaring er at drømmar kan uttrykke og utrette mye forskjellig, og det seier vel også denne mannen.

Ein drøm kan gi uttrykk for mange slags kjensler: engstelse, redsel, håp, ønske, glede, sinne osv.

Ein drøm kan vise mønster i veremåten og handlemåten hos den som drømmer og slik vera avklarande – iallfall dersom ein undersøker drømmen nærmare. Ein drøm kan også ha i seg alternative måtar å vera på, men det er ofte ikkje opp i dagen, så det trengst metodar for å få ut visdommen.

Ein drøm kan gi svar på spørsmål, kan koma med problemløysingar.

Ein drøm kan vera fantastisk oppfinnsam og skapande, slik at drømmaren verkeleg må undre seg: «Har eg verkeleg laga dette?» Det er nesten som ein nåde at alt slik rart kan koma til ein i søvne. Da er det norrøne uttrykket «mik dreymir» ikkje så dumt! Det skjer noe med meg når eg drømmer. (Det finst også visse mulegheiter for å styre drømminga…)

Går det an å drømme sant om noen eller noe ein annan stad eller i framtid? Ikkje har eg personleg erfart det i særleg grad, men kven veit? Folk fortel om slike erfaringar. Og minst ei erfaring har eg sjølv.

Dertil har vi drømmar med stor visdom…

Og kva meir?