Panikkdrøm med hundehår

Så kom det ein drøm med eit dyr i, frå ei kvinne i Sverige:

Häromnatten drömde jag att jag blev infångad med lasso och instoppad i underslafen i en trång våningsäng tillsammans med min svärmors hund.

Eg spør henne om ho liker hundar. Og korleis har ho det i denne drømmen?

Jag gillar hundar men gillar inte hundhår. Jag gillade inte denna dröm eftersom jag satt fast i lassot och det var trångt och jag fick hundhår överallt. Jag får panik när det är trångt.

Det ser ut til at det handlar om å vera fanga, altså vera ufri (?), ikkje ha nok rom rundt seg, og at noko eller nokon er altfor tett innpå. Kan dette stemme med noko i livet hennar? Korleis blir det når noko(n) er for tett innpå?

Eg kan tenkje meg å spørja kvinna: Kva får du lyst til å gjera og seia når du ligg der bunden i senga, og det er veldig trongt, og hunden er altfor tett innpå, og du har hundehår over alt?

Kva gjer ”jag” (drømme-ego) i denne drømmen? Det seier ikkje drømmeforteljinga noko om. Gjer ho noko i det heile tatt? Kva slags holdning eller syn på livet ligg bak det ho gjer eller ikkje gjer? Hei kvinne, er det noko du skulle prøve å forandre på? Korleis kunne du handle i drømmen? Det er diverse mulegheiter, er det ikkje? Du har tre stadium å tenkje annleis om her: innfanginga, innstappinga, å vera i senga med hunden. Kva kunne du finne på?

Kan desse alternative måtane å handle på vera overførbare til det ytre livet? Ikkje veit eg, for eg veit jo ingenting om denne kvinna.

Kvinna fortel drømmen i passiv. Veit ho kven som fangar ho osv? Eventuelt eit vagt bilde av ein type figur? Forslag til henne: Du kan bestemme deg for å svara fort og ikkje gjennmtenkt på kven denne personen er (eller er det fleire?). Er det noko som overraskar deg her? Uttrykker det noko om forholdet til denne personen? Eller kan det vera meir symbolsk og handle om ei side ved deg sjølv?

Kan du bruke den alternative måten å handle på i forhold til denne personen eller denne sida ved deg sjølv?

Kva tenkjer du om dette? Fortel gjerne korleis det går, om du prøver noko av det!

«små nyinger i mørket»

Eg la ut ein liten tekstbit 1. september og utfordra til detektivarbeid i det indre eller ytre. Kvar er dette henta frå? Det er slutten på eit dikt eller eit stykke ut i ein eventyrroman.

“og sov hvor som helst, i nakne rom

eller på villstrå, klint inntil

små nyinger i mørket”

Svaret er

Erling Kittelsen: TREBUENE, Asch., Oslo 1973

Diktet begynner med at «Ord fløy ut og inn», og det gjer dei jo også i denne bloggen. Velkomne inn!

Nå manglar du berre midten av diktet, innmaten så å seia. Eg tilrår varmt! Side 12, som sagt. Og så resten av eventyrromanen…

(Eg kategoriserer dette innlegget bl.a. under DRØM, og det er vel å ta seg til rette i andres ord, men i og med denne parentesen får eg mitt på det tørre!)

Kva gjer ein drøm?

Ein mann kommenterer dei siste innlegga:

«Poetisk og realistisk på samme tid. Nei, drøm er nok ingen framtidsprojeksjon, snarere en engstelse for noe som kan skje, men noen ganger også en skapelse, en avklaring.»

Kva meiner han med «framtidsprojeksjon», monn tru? Meiner han at drømmar ikkje kan varsle om noe som skal skje?

Mi erfaring er at drømmar kan uttrykke og utrette mye forskjellig, og det seier vel også denne mannen.

Ein drøm kan gi uttrykk for mange slags kjensler: engstelse, redsel, håp, ønske, glede, sinne osv.

Ein drøm kan vise mønster i veremåten og handlemåten hos den som drømmer og slik vera avklarande – iallfall dersom ein undersøker drømmen nærmare. Ein drøm kan også ha i seg alternative måtar å vera på, men det er ofte ikkje opp i dagen, så det trengst metodar for å få ut visdommen.

Ein drøm kan gi svar på spørsmål, kan koma med problemløysingar.

Ein drøm kan vera fantastisk oppfinnsam og skapande, slik at drømmaren verkeleg må undre seg: «Har eg verkeleg laga dette?» Det er nesten som ein nåde at alt slik rart kan koma til ein i søvne. Da er det norrøne uttrykket «mik dreymir» ikkje så dumt! Det skjer noe med meg når eg drømmer. (Det finst også visse mulegheiter for å styre drømminga…)

Går det an å drømme sant om noen eller noe ein annan stad eller i framtid? Ikkje har eg personleg erfart det i særleg grad, men kven veit? Folk fortel om slike erfaringar. Og minst ei erfaring har eg sjølv.

Dertil har vi drømmar med stor visdom…

Og kva meir?

For seint på toget

Ein mann har sendt inn denne drømmen:

«Skulle ta tog og det var kaldt vær. Kom for sent. Så kom et til, og jeg holdt på å komme meg på, men klarte ikke å få opp døren, så jeg måtte trekke meg tilbake. Og så kom enda et tog, og togføreren åpnet døren, og inviterte meg inn, men da husket jeg at jeg hadde lagt fra meg bagasje litt lenger bak, og da jeg ville hente den først, sa han nei. Og jeg var ettergivende og sa til ham: Ja du må vel gjøre det du må. Og så gikk dette toget også.»

Dette er jo som eit lite eventyr: Helten har eit prosjekt, men møter tre hindringar. Men i dette tilfellet er ikkje slutten lykkeleg, eller kanskje manglar slutten?

Det er tre temmeleg ulike hindringar, er det ikkje? Han som har drømt, kan jo sjå på mønsteret i desse hindringane: I det første tilfellet er han sjølv ansvarleg? Kva kunne han gjort i det andre tilfellet? Og kva kan vi seia om det tredje tilfellet – kva slags andre handlemåtar kunne ha vori mulege?

Korleis har mannen det når toga er gått? Kvar skulle han eigentleg? Kor viktig var det å koma dit? Kva skulle han gjera der? Kanskje seier ikkje drømmen noe uttrykkeleg om dette, men det går an å gå inn att i drømmen, kjenne på korleis det er å stå der, flyteskrive 6 – 8 minutt med det utgangspunktet og la kva som helst dukke opp.

Hei mann, send gjerne inn den teksta det blir!

Kva skal ein gjera?

Mannen med drømmen om den lumske isen svarar:

Jeg hadde dårlig samvittighet fordi jeg ble reddet av at jeg gikk en annen veg enn å følge med jentene over elva, hadde jeg noen rett til å klare meg bedre enn dem?

Det ser ut til å dreie seg om handlingsalternativ i denne drømmen. I drømmen ser vi ein handlemåte: å gå ein annan veg enn dei andre. Drømmaren tenkjer seg ein alternativ handlemåte i kommentaren sin: å følgje med dei andre. Ingen av desse måtane ser ut til å vera heilt gode! Finst det fleire måtar? Kva kunne «jeg» i drømmen gjort?

Kva gjer «eg» i drømmen?

Det kan lønne seg å rette eit granskande blikk mot drømme-ego: Korleis handlar han i drømmen? Kva slags holdning til livet kan det vitne om? Er det ein konstruktive handlemåte? Korleis handlar han ikkje? Kunne ein tenkt seg ein alternativ handlemåte med basis i ei anna holdning?

Det nyaste eksemplet vårt er oversiktleg:

Drømme-ego klatrar. Han klatrar mot eit tak der det er lyst og fritt. Han klatrar i ein stige. Han klatrar med hanskar og kjepp. Han blir hindra av hanskane og kjeppen. Han vurderer å snu. Han blir hindra av at det er mange folk der. Han gir opp håpet.

Kva er dette? Det ser ut til at han har eit godt prosjekt for seg. Han er på veg til ein tilstand som er betre. Han har funni ein måte å koma dit på. Han er i gang. Dette er målretta og handlekraftig, tenkjer eg. (Men ideelt sett, skulle eg jo tenkt saman med han som har drømt. Eller han skulle tenkt.)  

Det som ikkje ser formålstenleg ut, er å bruke hanskar og kjepp i stigen. Og her kunne han ha fortalt oss noe om kva som er godt med hanskane og kjeppen. Han har sikkert sine gode grunnar for å ha dei med. Samtidig ser han at dei hindrar han i å koma dit han vil. Vi merkar at ei anna holdning enn handlekraft kjem fram: Nå er det ikkje lenger drvkraft framover; nå gir han opp håpet.

Vi kunne dertil sett på det som hindrar han i å røre seg i andre retninga. Kva er det som gjer at han ikkje kan gå attende når det er folk der?

Kva kunne vera  alternative holdningar, og alternative handlingar, som spring ut ifrå slike alternative holdningar? kunne han spørja seg. Eller han kunne tenkje i andre rekkefølgja: Enn om eg tenkte meg ein annan handlemåte her? Korleis ville det vera for meg? Kva slags innstilling til livet rører det ved? Korleis måtte eg tenkje om meg sjølv og om andre og om livet da?

Kva gjer «eg» i drømmen? Kva gjer ikkje «eg» i drømmen?

Eg har prøvd å skubbe drømme-ego litt i ei alternativ lei. Så får vi sjå om det skjer noe der på stigen borti Sverige.

Eg kjem på at Tussi, venn av Ole Brumm, har sagt at eg skal ikkje dytte. Uff, har eg vorti Tigergutt nå, som er uforsiktig og dyttar folk uti elver? (Men det gjekk jo bra med Tussi.)

(Sjå elles Strephon Kaplan-Williams: Dreamworking, Journey Press, Oslo og San Francisco, 1991, kapittel 5: «Following The Dream Ego – Learning About The You In Your Dreams», s. 135-190.)

Sjå alternativ, bli glad, bestemme seg, ha håp

Nå er det sanneleg ein snunad i elefantforteljinga! Det er ein ny fridom (trass i båsen), glede, vilje og tru. Teksta ser også ut til å ha ei forsonleg innstilling til at endringar ikkje skjer fort når vilkåra er som dei er. Elefanten er ikkje lenger i trampe-i-hel-modus, og utryggheita blir borte mellom linene? Den som vil og trur og har ein visjon om ei betre framtid, er ikkje utrygg?